HAKIKA
picha za mikutano ya CCM na CHADEMA nilizoziandikia makala wiki
iliyopita zimenipa fundisho kubwa nawashukuru wadau wa safu hii
walionipigia simu na wengine kuniandikia ujumbe.
Ndani ya wiki hii yametokea makosa mengine kadhaa katika uchaguzi wa picha za kutumia ama katika magazeti au kwenye runinga; na ni bora nazo tuzizungumzia.
Kuna ajali ilitokea Ngara, Kagera ambapo basi la abiria la Burundi lilimgonga mwendesha pikipiki na kumuua. Siku chache baadaye ajali ya radi ilitokea tena Ngara na kumuua mwanafunzi.
Picha za maiti hawa zilionyeshwa kwenye runinga zetu kama sikosea ni ITV na Star TV! Hapo ni lazima tukubaliane kuwa kuna uchaguzi mbovu wa picha za kutumia unaokwenda kinyume cha taaluma na hata maadili ya uandishi wa habari.
Watangazaji wa vituo hivi vya runinga eti huanza kwa kuwaomba msamaha watazamaji kuwa picha zitakazoonekana kwenye taarifa husika ni za kutisha! Sasa sijui huwa wanataka watazamaji wafanye nini? Waondoke kwenye runinga au wazime kwanza runinga zao ili picha hizo za kutisha zipite?
Kwa kawaida taarifa za habari huwa wazi kwa kila mtu, yaani mzee, kijana na hata watoto wadogo bila kuangalia umri wao. Sasa iwapo kuna picha za kutisha, mnataka wazazi wawafukuze watoto wao sebuleni?
Ni lazima watayarishaji wa vipindi hivi wawe wanafahamu jamii gani au ni watu gani wanaosubiri kutazama taarifa hizo za habari na hivyo waandae picha zenye kuenenda na maadili ya jamii husika huku maadili ya uandishi wa habari yakiwekwa mbele.
Kabla ya kuandika makala haya nilizungumza na waandishi wa habari waliobobea na ambao ni waalimu wa fani hii; Balinagwe Mwambungu na Mwalimu Dk. Ayub Rioba na wote walikubaliana nami kuwa hakuna ‘excuse’ ya kuonyesha maiti, hasa zilizoharibika, kwenye gazeti au runinga. Ni kinyume cha maadili na inakera sana.
Mwanangu anaitwa Zidane, ana miaka mitano. Yeye akiniona tu nimerudi nyumbani huwa anauliza; “baba, saa mbili tayari?” nikimwambia ndio, basi hata kama alikuwa anatazama Kirikou, atazima na kuweka ITV kwa ajili ya taarifa ya habari.
Taarifa za kitaifa zikiisha anabadilisha mwenyewe kwenda Star TV na hapo hatoi hadi BBC imalizike saa tatu na nusu na muda huo mara nyingi huwa ameshalala.
Lakini zile taarifa za kitaifa huwa tunatazama pamoja na mara kwa mara huwa anauliza maswali. Sasa mtoto kama huyo utamwondoa vipi sebuleni ili kupisha kwanza picha za kutisha za maiti walioharibika au kugongwa na magari?
Kwanini hatujifunzi kwa wenzetu ambako hakuna hata maiti mmoja aliyeonyeshwa wakati wa milipuko ya Boston na hata pale WTC ilipolipuliwa Septemba 11 mwaka ule?
Kuna faida gani kuonyesha maiti? Dk. Rioba aliniambia kuwa picha kama hizo huonyeshwa tu baada ya kufahamu maadili ya jamii inayotazama runinga hiyo; pili umuhimu wa picha hizo katika kuipa uzito habari husika.
Sasa maadili ya Watanzania (wote) yanaruhusu kutazama maiti hata kama hazijaandaliwa? Maiti za majambazi, vibaka waliochomwa moto, watu waliokufa kwenye ajali kama yule aliyeonyeshwa na Channel Ten kwenye ghorofa lililoporomoka Mtaa wa Indira Gandhi, wana umuhimu gani katika kuipa nguvu taarifa husika?
Hebu tuuthamini utu wetu jamani na kuziheshimu maiti zetu. Wazungu ambao huwa tunawaiga katika mengi, huwa hawaonyeshi hovyo maiti zao.
Ni aibu kwa wanataaluma kama sisi kufanya uchaguzi mbovu wa picha kwenye vyumba vyetu vya habari ingawa pia ni aibu kwa ma-PRO kufanya hivyo hivyo kwenye ofisi zao kama Ikulu, ofisi za vyama vya siasa na hata kwenye kampuni wanakofanyia kazi.
---
MWANGWI WA LYAMBA-LYA-MFIPA
GAZETI LA RAI
Ndani ya wiki hii yametokea makosa mengine kadhaa katika uchaguzi wa picha za kutumia ama katika magazeti au kwenye runinga; na ni bora nazo tuzizungumzia.
Kuna ajali ilitokea Ngara, Kagera ambapo basi la abiria la Burundi lilimgonga mwendesha pikipiki na kumuua. Siku chache baadaye ajali ya radi ilitokea tena Ngara na kumuua mwanafunzi.
Picha za maiti hawa zilionyeshwa kwenye runinga zetu kama sikosea ni ITV na Star TV! Hapo ni lazima tukubaliane kuwa kuna uchaguzi mbovu wa picha za kutumia unaokwenda kinyume cha taaluma na hata maadili ya uandishi wa habari.
Watangazaji wa vituo hivi vya runinga eti huanza kwa kuwaomba msamaha watazamaji kuwa picha zitakazoonekana kwenye taarifa husika ni za kutisha! Sasa sijui huwa wanataka watazamaji wafanye nini? Waondoke kwenye runinga au wazime kwanza runinga zao ili picha hizo za kutisha zipite?
Kwa kawaida taarifa za habari huwa wazi kwa kila mtu, yaani mzee, kijana na hata watoto wadogo bila kuangalia umri wao. Sasa iwapo kuna picha za kutisha, mnataka wazazi wawafukuze watoto wao sebuleni?
Ni lazima watayarishaji wa vipindi hivi wawe wanafahamu jamii gani au ni watu gani wanaosubiri kutazama taarifa hizo za habari na hivyo waandae picha zenye kuenenda na maadili ya jamii husika huku maadili ya uandishi wa habari yakiwekwa mbele.
Kabla ya kuandika makala haya nilizungumza na waandishi wa habari waliobobea na ambao ni waalimu wa fani hii; Balinagwe Mwambungu na Mwalimu Dk. Ayub Rioba na wote walikubaliana nami kuwa hakuna ‘excuse’ ya kuonyesha maiti, hasa zilizoharibika, kwenye gazeti au runinga. Ni kinyume cha maadili na inakera sana.
Mwanangu anaitwa Zidane, ana miaka mitano. Yeye akiniona tu nimerudi nyumbani huwa anauliza; “baba, saa mbili tayari?” nikimwambia ndio, basi hata kama alikuwa anatazama Kirikou, atazima na kuweka ITV kwa ajili ya taarifa ya habari.
Taarifa za kitaifa zikiisha anabadilisha mwenyewe kwenda Star TV na hapo hatoi hadi BBC imalizike saa tatu na nusu na muda huo mara nyingi huwa ameshalala.
Lakini zile taarifa za kitaifa huwa tunatazama pamoja na mara kwa mara huwa anauliza maswali. Sasa mtoto kama huyo utamwondoa vipi sebuleni ili kupisha kwanza picha za kutisha za maiti walioharibika au kugongwa na magari?
Kwanini hatujifunzi kwa wenzetu ambako hakuna hata maiti mmoja aliyeonyeshwa wakati wa milipuko ya Boston na hata pale WTC ilipolipuliwa Septemba 11 mwaka ule?
Kuna faida gani kuonyesha maiti? Dk. Rioba aliniambia kuwa picha kama hizo huonyeshwa tu baada ya kufahamu maadili ya jamii inayotazama runinga hiyo; pili umuhimu wa picha hizo katika kuipa uzito habari husika.
Sasa maadili ya Watanzania (wote) yanaruhusu kutazama maiti hata kama hazijaandaliwa? Maiti za majambazi, vibaka waliochomwa moto, watu waliokufa kwenye ajali kama yule aliyeonyeshwa na Channel Ten kwenye ghorofa lililoporomoka Mtaa wa Indira Gandhi, wana umuhimu gani katika kuipa nguvu taarifa husika?
Hebu tuuthamini utu wetu jamani na kuziheshimu maiti zetu. Wazungu ambao huwa tunawaiga katika mengi, huwa hawaonyeshi hovyo maiti zao.
Ni aibu kwa wanataaluma kama sisi kufanya uchaguzi mbovu wa picha kwenye vyumba vyetu vya habari ingawa pia ni aibu kwa ma-PRO kufanya hivyo hivyo kwenye ofisi zao kama Ikulu, ofisi za vyama vya siasa na hata kwenye kampuni wanakofanyia kazi.
---
MWANGWI WA LYAMBA-LYA-MFIPA
GAZETI LA RAI
Post a Comment